8 Mayıs 2014 Perşembe

Büyük Britanya

Büyük Britanya ya da Britanyaİrlanda Adası'nın doğusunda yer alan, üzerinde İngiltereGaller veİskoçya'nın bulunduğu Birleşik Krallığa bağlı ada. Büyük Britanya Adası, Britanya Adaları'nın en büyüğüdür.
Adanın yüzölçümü 218.595 km² dir. Kuzey-güney doğrultusunda uzun bir ada olan Büyük Britanya'nın batıkesimi genellikle dağlıktır. Ancak yükseklikler fazla değildir. İskoçya'da Ben Nevis Tepesi 1.340 m, Galler'de Snowdown Tepesi 1.084 m'dir. Bütün ada hafif tepelerle düzlükler halinde uzayan çayır ve ağaçlıklarla kaplıyeşil bir ülkedir. İklim batıdan gelen okyanus etkisiyle yumuşak ve nemlidir. Batı kesimi daha çok yağış alır. Yıllık yağışlar 700-1.200 mm arasında değişir. Mevsimler arası sıcaklık farkı da çok azdır (Londra'da Ocak ayı ortalaması 5 °C, Temmuz ayı ortalaması 16,7 °C). Adanın en geniş yeri 130 km'yi geçmediği için ırmaklarkısadır. En önemli ırmaklar ThamesTreneSevern'dir.

Birleşik Krallık

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı,[5] (İngilizceUnited Kingdom of Great Britain and Northern Ireland),Avrupa'nın batısında, coğrafi olarak Büyük Britanya Adasının tamamını, İrlanda Adası'nın kuzey kısmını ve bazı diğerBritanya Adalarını kapsayan ülke.[6][7] Ülkenin ismi, gerek ülke içinde, gerekse uluslararası camiada genellikle Birleşik Krallık (İngilizceUnited Kingdom) olarak kullanılır. Büyük Britanya (İngilizceGreat Britain) sözcüğü de zaman zaman Birleşik Krallık anlamında kullanılır. Birleşik Krallığın kurucu unsurlarından oluşmuş, en gelişmiş ve kalabalık ülkesi olanİngiltere'nin ismi ise birçok yabancı medya kuruluşunda ve zaman zaman da resmi kanallarda Birleşik Krallık yerine kullanılır.[8] Ülkenin vatandaşları için kullanılan resmi tanımlama Britanyalıdır (İngilizceBritish). Bununla birlikte İngilizsözcüğü de uluslararası camiada yaygın olarak kullanılır. Briton sözcüğü de gayriresmî şekilde zaman zaman Britanyalı anlamında -özellikle İngiltere'de yaşayan halkı tanımlamak için- kullanılır.[9]
Birleşik Krallık dört devletten meydana gelir: Gallerİngiltereİskoçya ve Kuzey İrlanda. Bu devletlerin, İrlanda Adası'ndakiKuzey İrlanda hariç, hepsi Büyük Britanya adasındadır. Bunların haricinde krallığa ait irili ufaklı birçok ada vardır. Wight AdasıLundyScilly AdalarıAnglesey ve Hebrid AdalarıOrkney Adaları ve Shetland Adaları bunlardan bazılarıdır.
Man Adası ve Manş Adaları (JerseyGuernseyAlderney ve Sark) coğrafi olarak krallığa bağlı olsa da, resmi açıdan özel statüleri vardır. Resmi olarak krallığın parçası sayılmazlar, ancak monarka bağımlıdırlar (İngilizce: Dependencies of the Crown). Bu adalar Avrupa Birliği'ne dahil değildirler.
Birleşik Krallık, Britanya İmparatorluğu döneminde kapsadığı çok geniş coğrafya nedeniyle "güneş batmayan imparatorluk"olarak anılmıştır.

Britanya İmparatorluğu

Britanya İmparatorluğu (İngilizceBritish Empire), Birleşik Krallık tarafından yönetilen dominyonlarsömürgelerprotektoralar vemandalar ve diğer bağımlı bölgelerden oluşan imparatorluktu. 16. ve 17. yüzyıllarda Birleşik Krallık tarafından kurulan deniz aşırı sömürgeler ve ticaret merkezleri olarak başlamıştır. En güçlü döneminde dünya tarihinde en geniş topraklara sahip olmuş imparatorluktu, bir yüzyıl boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücü idi. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusun dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı[1] ve toprakları 13.000.000 milkareyi (33.000.000 km2) kapsıyordu.[2] Sonuç itibarıyla siyasî, dilsel ve kültürel kalıtı yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, sıkça "Britanya İmparatorluğu'nda güneşin batmadığı" söylendi, çünkü dünya genelindeki genişliği nedeniyle her zaman en az bir tane toprağında gün ışığı vardı.
15. ve 16. yüzyıllardaki coğrafi keşifler boyunca İspanya ve Portekiz Avrupa'nın dünyayı keşfetme girişimlerinin öncüleriydiler ve bu süreçte büyük denizaşırı imparatorluklar kurdular. Bu imparatorluklarda bulunan büyük serveti kıskanan İngiltere, Fransa veHollanda, Amerika ve Asya'da kendi sömürgeleri ve ticaret ağlarını kurmaya başladılar. 17. ve 18. yüzyıllarda Hollanda ve Fransa ile sürdürdüğü birkaç savaşın sonucunda İngiltere (İskoçya ile yapılan 1707 Birleşme Yasası'ndan sonra Britanya), Kuzey Amerika ve Hindistan'daki üstün güç oldu. Bununla birlikte, 1783'te bağımsızlık savaşından sonra Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni'nin kaybedilmesi Britanya için büyük bir hasardı ve en yoğun nüfuslu olan kolonisini kaybetmişti. Bu gerilemeye karşın Britanya'nın dikkati Afrika, Asya ve Büyük Okyanus'a yoğunlaştı. 1815'te Napolyon Fransası'nın yenilmesinden sonra Britanya'nın, bir yüzyıl boyunca herhangi bir dirençle karşılaşmadan süren bir öncülüğü vardı ve dünya genelinde topraklarını genişletmeye devam etti. Beyaz yerleşimci sömürgelere daha çok özerklik veriliyordu; bazı sömürgeler de dominyon olarak yeniden sınıflandırıldı.
19. yüzyılın sonuna doğru Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nin gelişmesi Britanya'nın iktisadî öncülüğünü aşındırdı. Britanya ve Almanya arasındaki ardı sıra gelen askerî ve ekonomik gerilimler, Birinci Dünya Savaşı'nın en büyük nedenlerindendi ve Britanya, imparatorluğuna çok yüksek bir seviyede bağımlı olarak bu savaşı geçti. Finansal bakımdan bu çatışmanın Britanya için çok gerilimli bir etkisi vardı ve savaştan hemen sonra imparatorluğun daha da genişlemesine karşın artık eşsiz bir sanayi ya da askeri bir güç değildi. İkinci Dünya Savaşı'ndan galip çıkmasına karşın, savaş boyunca Güneydoğu Asya'daki toprakların Japonyatarafından işgâl edilmesinden dolayı itibarının zarar görmesi nedeniyle Britanya İmparatorluğunun dağılması hızlandı. Savaşın bitmesinden iki sene sonra Britanya, en yoğun nüfuslu ve en değerli sömürgesi olan Hindistan'a bağımsızlığını vermek zorunda kaldı.

Kuveyt

Kuveyt ya da resmî adıyla Kuveyt Devleti (Arapça: دولة الكويت‎, Devletü'l-Kuveyt), Arabistan Yarımadası'nın kuzeydoğusunda, Basra Körfezi kıyısında yer alan ülke. Kuzeyde Irak ve güneyde Suudi Arabistan ile komşudur. Ülkenin ismi, Arapça'da "su kenarındaki kale" anlamına gelen akwat kelimesinden gelmektedir.[4] Yüz ölçümü 17.818 km2 olan ülkenin nüfusu 2010 tahminiyle yaklaşık 2,7 milyondur.[1]
Bölgeye ilk yerleşimler MÖ 4. yüzyılda Antik Yunanlar tarafından yapıldı. MÖ 123 yılında Partlar'ın yönetimine girdi. 123'te ise Sasani İmparatorluğu tarafından ele geçirildi ve Hajar olarak anılmaya başlandı. 18. yüzyıl başlarında bölgeye Arap kabilelerin yerleşmesiyle Kuveyt Şeyhliği kurularak günümüzdeki Kuveyt'in temelleri atıldı. 19. yüzyılda, Arap Yarımadası'ndaki yerleşim yerleriyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu yönetimine giren Kuveyt, 1899'da Britanya İmparatorluğu'yla yaptığı anlaşmayla, Britanyalıların güvencesi ve denetimi altında yarı bağımsızlık kazanıldı. 1930'ların sonlarına doğru ülkedeki zengin petrol yatakları keşfedilmeye başlandı.
1961'de Birleşik Krallık'tan ayrılarak tam bağımsızlık kazandı. Bu tarihten sonra ülkedeki petrol üretimi büyük bir artış gösterdi. 1990'da, sınır komşusu Irak tarafından işgal edildi. 7 ay süren işgal, ABD'nin başı çektiği koalisyon güçlerinin müdahalesiyle sonlandı. Irak güçleri Kuveyt'ten çekilirken, 773 kadar petrol kuyusunu yakarak büyük bir çevre felaketine sebep olurken, ülke ekonomisine de darbe indirmiş oldu.[5] Savaşın ardından harap olan ülkede yeniden yapılanmaya gidildi.[6]
Parlamenter monarşi ile yönetilen Kuveyt'in başkenti, ülkeyle aynı adı taşıyan Kuveyt'tir. Petrol rezervleri bakımından dünyada beşinci konumda bulunan ülkede[7] ihracatın %95'ini oluşturan petrol, ülke gelirlerinin ise yaklaşık olarak %80'ini oluşturmaktadır.[1] Gayrı safi yurt içi hasılaya göre dünyanın en zengin yedinci ülkesi olan Kuveyt,[8] en yüksek İnsani Gelişme Endeksi'ne sahip 31. ülkedir.[9] Kuveyt,Dünya Bankası tarafından yapılan sınıflandırmaya göre yüksek gelirli ülkelerden birisi konumundadır.[

Yaratılışçılık

Yaratılışçılıkinsanlığınyaşamın ve evrenin, varlığı önceden kabul edilmiş doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı.[1] Yaratıcı güç tarih boyunca çok çeşitli şekillerde isimlendirilmiştir.
Yaratılışçılık terimi "tanrıcı evrim" inancındaki yaratılışçılık kavramı ile karışıklık yaşanmaması için zaman zaman dini yaratılış veya kitabi yaratılış olarak da ifade edilir [1]. Bu madde kapsamında yaratılış kelimesi "belli bir doğaüstü eylem sonucu yaratılış"ı ifade etmek için kullanılacaktır.

Yaratılış inancının tarihsel gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Paganizm dönemindeki çok sayıda tanrı yaratılışa göre küçük sayılabilecek yağmur, fırtına, bereket, koruma vb. işlerin tanrısı iken, tek tanrılı dinlere geçiş ile birlikte bütün insanüstü olaylar tek bir Tanrı'da toplanmış[2] ve yaratma bu Tanrının en büyük ve eşsiz icraatı olmuştur. (Görsel, Tanrının tarihi [1])
Yaratılış inancı her toplumda görülebilen geleneksel bir görüş olmakla beraber, bu inancın günümüz dünyasında görüldüğü şekliyle, Kitab-ı Mukaddes ve Kur'an anlatılarına da kaynaklık eden ilk örneklerine Sümer efsanelerinde rastlanır. Evren büyük bir su üzerinde iken içinden bir dağ çıkar, yer ve gök birbirinden ayrılır vs.[2] Adapa efsanesi insanın yaratılış inancı konusunda dikkat çekici bir metindir.
Evren'in ve insanın YehovaTanrı veya Allah tarafından yaratılışından Tanah'ta, Eski Ahit'te ve Kur'an'da bahsedilir. Eski Ahit hemen hemen Tanah'la aynı olduğu için Hristiyanlık ve Musevilikte yaratılış kavramı aynıdır. Tanah ve Eski Ahit'te yaratılıştan "Tekvin" (Yaratılış) kısmında bahsedilir [3]
Yeni yaratılış inançlarında, Sümer orijinli, Zerdüşt, Yahudi ve İslam kaynaklarına da değişerek geçmiş olan dini metinlerdeki 7000 yıl önce, Dünya merkezli evrenin 6 günde yaratılması, çamurdan Adem'in, O'nun kaburga kemiğinden de Havva'nın yaratılması gibi imgeler yorumlanır veya mecazi ifadeler olarak algılanır. Bu bağlamda yaratılışçılığın tıpkı dinler gibi her dönemde yeniden tasarlandığını söylemek mümkündür. Bu modelde biyolojik evrim'in reddi ve evrenin varoluş teorileri arasından bigbang teorisinin tek ve bilimsel gerçek gibi kabul edilmesi belirleyicidir.

Yaratılış fikrini savunan akımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratılış kavramının en sıkı ilişki içerisinde olduğu Hıristiyanlık kolu Köktenci Hıristiyanlıktır. Bu kolda Tekvin'in yaşam türlerinin ortaya çıkışı hakkında mutlak gerçekleri yansıttığı görüşü hakimdir; daha kitap temelli inançlarda ek olarak evrenin ve dünyanın yaşının da yansıtıldığına inanılır. Bu görüş kiliselerde yaygın olan daha mecazî tanrıbilimsel yorumlarla karşıtlık içindedir.[kaynak belirtilmeli] "Yaratılışçılık" çoğu zaman eğitim gibi konularda tanrıcı dünya görüşünün baskın çıkması için yürütülen dinî, siyasi veya toplumsal bir girişimi anarken kullanılır.

Yaratılışçılık ile çelişen kuramlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dinsel yaratılışçı görüşlere sahip kişiler dinî metinlerle uyuşmayan bilimsel kuramları reddeder. Evriminsanın evrimi ve ortak ata kuramları bütün Semavi dinlerdeki yaratılış hikayeleri ile çelişir. Hırıstiyan yaratılışçılar tarafından reddedilen diğer kuramlar, üzerinde bilimsel görüşbirliği olan, Dünya'nın jeolojik tarihiMendel genetiğigüneş sisteminin oluşumu ve evrenin kökeni gibi kuramlarıdır.[4][5][6][7]
Ayrıca insanın tarihsel gelişimini inceleyen antropoloji de yaratılışçılık inançlarındaki AdemHavvaNuh gibi figürlerin orijinlerini açıklayıcı çalışmalarla, dini metinlerdeki bu figürlerin insan kültürlerinde ortaya çıkış süreçlerine ışık tutmuştur.

Yakup

Yakup (Arapçaيعقوبİbraniceיעקבİbrani din büyüğü ve atası [1]İslamiyet'e göre peygamberdir. Babası İshak, amcası İsmail, büyükbabası İbrahim'dir. Yusuf'un babasıdır. Yakup'a tanrı tarafından İsrail ismi verilmiştir (Yaradılış 32:28). Kur'an'da da İsrail ismi Yakub yerine kullanılmıştır (Al-i İmran, 93). Bu nedenle Yakup'un on iki oğlunun soyundan gelenlere "İsrailoğulları" denir.
Yakup (İbranice: Yakubo) "sonra gelen, yerine geçen" anlamına[1] anlamına gelir. "Topuk" kökünden gelmektedir. Doğumu esnasında ikiz kardeşinin topuğunu tuttuğuna inanılır[2]. İsrail kelimesi "Tanrının yolunda, doğru yolda"[3] anlamına veya "Tanrıyla güreşen" anlamına gelir. İsra (İbranice: güreşmek) ve el (Semitik dillerde tanrı) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.

İbraniler

İbraniler, geçmişte, günümüz (Suriye) ve Mısır'ından Kuveyt'e kadar olan topraklarda yaşamış olan kadim bir halk. İbranî asıllı halk olarak genellikle İsrailoğullarıEdomitler,Midianitler ve Yoktanitler anılır. Günümüz İsrail halkı İbranice konuşur.
Yahudi kutsal kitabı Tanah veya Hristiyanlıktaki adıyla Eski Ahit'te sıkça bahsi geçen İbranilerin soyunun Yakup'tan geldiğine inanılır. Tanah'a göre Yakup'a tanrı tarafından İsrail ismi verilmiştir[1]Kur'an'da da İsrail ismi Yakup yerine kullanılmıştır [2]Yusuf zamanında Mısır'a yerleşmişlerdir. M.Ö. 1300 yıllarında Mısır'dan çıktıktan sonra Yehuda ve İsrail krallıklarını kurmuşlardır.
ucuz uçak bileti ucak bileti